Θα μπορούσαμε να εγκαταστήσουμε μεγάλα φωτοβολταϊκά πάρκα στις ερήμους του πλανήτη μας; Έτσι θα αξιοποιήσουμε εκτάσεις μηδενικής χρησιμότητας και να τροφοδοτήσουμε με ενέργεια υποανάπτυκτες περιοχές. Επικεντρωθείτε στα τεχνικά δεδομένα μιας τέτοιας προσέγγισης. Μπορούν να λειτουργήσουν τα φωτοβολταϊκά στις συνθήκες της ερήμου; Ποια θα είναι η απόδοσή τους; Ποιες θα είναι οι απώλειες του συστήματος μεταφοράς της ενέργειας στους τόπους κατανάλωσης; Είναι τελικά οικονομοτεχνικά σκόπιμη μια τέτοια εγκατάσταση ή είναι μια απλή ιδεοληψία;

Τα φωτοβολταϊκά στις στέγες είναι διαδεδομένα στις μέρες μας. Σίγουρα η παραγωγή ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές είναι φιλική προς το περιβάλλον. Δεν ρυπαίνει και αντικαθιστά άλλες πηγές που ρυπαίνουν. Επίσης έχει χαμηλό λειτουργικό κόστος και συνεχώς μειούμενο κόστος εγκατάστασης. Από την άλλη πλευρά ακούμε και διαβάζουμε πολλά για φυτεμένα δώματα που μονώνουν το κτίριο, δροσίζουν το περιβάλλον, καθαρίζουν την ατμόσφαιρα και ομορφαίνουν τις πόλεις μας. Άρα προκύπτει το δίλημμα ποια από τις δύο προσεγγίσεις θα χρησιμοποιήσουμε για να αξιοποιήσουμε τη στέγη μεγάλων κτιρίων. 

Τα τελευταία χρόνια γίνονται παγκοσμίως πολλά έργα αναβάθμισης των δικτύων οδοφωτισμού με αντικατάσταση των συμβατικών φωτιστικών με φωτιστικά LED. Αυτό μειώνει σοβαρά την κατανάλωση ενέργειας, άρα συμβάλλει στη μείωση των εκπομπών ρύπων και στην εξοικονόμηση πόρων. Όμως, το χαμηλό κόστος φωτισμού με LED ωθεί τους διαχειριστές τους σε υπερφωτισμό (η φθήνια τρώει τον παρά) με συνέπεια την αύξηση της φωτεινής ρύπανσης, πέραν όλων των άλλων δυσάρεστων συνεπειών.

Οι υποβαθμισμένες περιοχές κατοικίας (κυρίως αστικές αλλά όχι μόνο αυτές) χαρακτηρίζονται από κακή ποιότητα ή και έλλειψη τεχνητού φωτισμού στους δημόσιους χώρους (δρόμοι, πλατείες, πάρκα, παιδικές χαρές κ.λπ.). Υπάρχει η αντίληψη ότι με το φωτισμό των χώρων αυτών βελτιώνεται η εμπιστοσύνη του πολίτη στις δομές της κοινωνίας, αμβλύνεται η αίσθηση του κοινωνικού αποκλεισμού, μειώνεται η εγκληματικότητα, αυξάνονται οι κοινωνικές συναθροίσεις, αυξάνονται οι δραστηριότητες των παιδιών και εν γένει βελτιώνεται η ποιότητα ζωής.

Τα διεθνή πρότυπα για τον οδοφωτισμό επιβάλλουν συγκεκριμένα όρια τα οποία πρέπει να τηρούνται, αναλόγως της μορφής του δρόμου και των συνθηκών κυκλοφορίας. Οι απαιτήσεις αυτές σε συνδυασμό με τις ραγδαίες εξελίξεις στην τεχνολογία του φωτισμού (LED) και την τάση για ανάδειξη αρχιτεκτονικών έργων μέσω του φωτισμού, οδήγησαν σε μια, αλόγιστη αρκετές φορές, επιβάρυνση του νυχτερινού περιβάλλοντος από τον τεχνητό φωτισμό.

Θα μπορούσαμε να εγκαταστήσουμε μεγάλα φωτοβολταϊκά πάρκα στις ερήμους του πλανήτη μας; Έτσι θα αξιοποιήσουμε εκτάσεις μηδενικής χρησιμότητας και να τροφοδοτήσουμε με ενέργεια υποανάπτυκτες περιοχές. Επικεντρωθείτε στα τεχνικά δεδομένα μιας τέτοιας προσέγγισης. Μπορούν να λειτουργήσουν τα φωτοβολταϊκά στις συνθήκες της ερήμου; Ποια θα είναι η απόδοσή τους; Ποιες θα είναι οι απώλειες του συστήματος μεταφοράς της ενέργειας στους τόπους κατανάλωσης; Είναι τελικά οικονομοτεχνικά σκόπιμη μια τέτοια εγκατάσταση ή είναι μια απλή ιδεοληψία;  

Τα φωτοβολταϊκά στις στέγες είναι διαδεδομένα στις μέρες μας. Σίγουρα η παραγωγή ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές είναι φιλική προς το περιβάλλον. Δεν ρυπαίνει και αντικαθιστά άλλες πηγές που ρυπαίνουν. Επίσης έχει χαμηλό λειτουργικό κόστος και συνεχώς μειούμενο κόστος εγκατάστασης. Από την άλλη πλευρά ακούμε και διαβάζουμε πολλά για φυτεμένα δώματα που μονώνουν το κτίριο, δροσίζουν το περιβάλλον, καθαρίζουν την ατμόσφαιρα και ομορφαίνουν τις πόλεις μας.

Η εκμετάλλευση του φυσικού φωτισμού για εξοικονόμηση ενέργειας στον τεχνητό φωτισμό είναι μια ελκυστική τεχνολογική πρόσκληση, φιλική προς το περιβάλλον και οικονομικά επωφελής. Από αρκετούς εντάσσεται στη βιοκλιματική αρχιτεκτονική. Όμως, η πραγματικότητα είναι πιο σύνθετη. Η εκμετάλλευση του φυσικού φωτισμού απαιτεί ενσωμάτωση σύγχρονων τεχνολογιών (αισθητήρες, ελεγκτές, ρυθμιστές κ.λπ.) στην εγκατάσταση φωτισμού. Άρα δεν είναι αποκλειστικά βιοκλιματική αρχιτεκτονική.

Το ευρωπαϊκό πρότυπο ΕΝ13201 για τον οδοφωτισμό καθορίζει συγκεκριμένα όρια τα οποία πρέπει να τηρούνται, αναλόγως της μορφής του δρόμου και των συνθηκών κυκλοφορίας. Όμως τα τελευταία χρόνια διατυπώθηκαν προτάσεις για μια ευέλικτη ερμηνεία των απαιτήσεων του προτύπου και μια δυναμική ρύθμιση της στάθμης φωτισμού ανάλογα με την ώρα, την κίνηση των οχημάτων και τις περιβαλλοντικές συνθήκες.